شغل مهندسی نرم‌افزار برای جامعه در حال پیشرفت امروزی، بسیار حیاتی است؛ به کمک این حرفه کارهایی که تا قبل از این، انجام دادن‌شان بسیار سخت بود، سهل و آسان‌تر شده است.
مثلا کارهای اداری در بیست یا سی سال گذشته به صورت فایل کاغذی و ثبت در بایگانی به شکل پوشه و برگه بود، اما اکنون با رشد شغل مهندسی نرم‌افزار می‌توانیم اتوماسیون‌های اداری راه‌اندازی کنیم و تمامی اطلاعات سرّی و محرمانه شرکت را در همان اتوماسیون نگهداری کنیم.
پیدایش انواع اپلیکیشن‌ها، بازی‌های اینترنتی، استفاده وسیع از اینترنت به اشکال مختلف، همگی از ناحیه مهندسی نرم‌افزار مدیریت و رهبری می‌شوند.
بنابراین ملاحظه می‌کنید که دنیای انسان قرن بیست و یکم با پیشرفت‌های حوزه نرم‌افزاری احاطه شده است و بدون آن، زندگی و کار کردن بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود.
ما در دهکده جهانی زندگی می‌کنیم که یکی از سرپرستان این دهکده، شغل مهندسی نرم‌افزار است؛ در این مقاله قصد داریم بیشتر در مورد این رشته و شغل توضیح دهیم. مهم‌ترین عناوین این مقاله عبارت‌اند از:
- نرم‌افزار چیست؟
- مهندس نرم‌افزار به چه کسی می‌گویند؟
- کار اصلی مهندس نرم‌افزار چیست؟
- آیا ما هم می‌توانیم مهندس نرم‌افزار شویم؟
- حقوق مهندس نرم‌افزار چقدر است؟
- در ایران کدام دانشگاه‌های معتبر جهت گرفتن مدرک مهندسی نرم‌افزار ارجحیت دارند؟
شغل مهندسی نرم‌افزار: نرم‌افزار چیست؟
شاید این سوال برای شما به وجود آید که اصلا به چه چیزی نرم‌افزار گفته می‌شود؟
نرم‌افزار شامل یک سری برنامه و دستورالعمل جامع و مهندسی است که به رایانه یا همان کامپیوتر دستور می‌دهد که دقیقا چه کار کند، چطور عمل کند، اطلاعات کدام بخش یا سیستم را تغییر دهد و به چه شکل خروجی مناسب با مختصات مورد نیاز را تحویل دهد.
خودِ نرم‌افزار به دو دسته کاربردی و سیستمی تقسیم می‌شود. برنامه‌های کاربردی، برنامه‌‌هایی هستند که مورد استفاده کاربران نهایی سیستم قرار می‌گیرند؛ مثل همین اپلیکیشن‌هایی که برای زبان‌آموزی یا تعیین نوبت دکتر و سایر موارد استفاده می‌شوند. در مقابل، نرم‌افزار سیستمی نرم‌افزاری است که مدیریت خودِ رایانه را عهده‌دار است، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سیستم عامل (مثل ویندوز، لینوکس و...) اشاره کرد.
مهندس نرم‌افزار کیست؟
خب اکنون که با خود معنا و محتوای نرم‌افزار آشنا شدید، می‌توانید شغل مهندسی نرم‌افزار را بهتر درک کنید. در واقع مهندس نرم‌افزار کسی است که هم دارای دانش است و هم مهارت کافی دارد تا بتواند از برنامه‌ها، داده‌ها، سندهای موجود در سیستم‌های نرم‌افزاری استفاده کرده و در پیشبرد اهداف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، شخصی و... بهره کافی ایجاد کند.
اگر سر خود را از روی صفحه نمایش لپ‌تاپ، کامپیوتر یا گوشی همراه خود برگردانید و نگاهی به اطراف خود بیندازید، می‌بینید که دنیای شما را مهندسی نرم‌افزار مدیریت می‌کند. از ثبت‌نام بچه‌ها در کلاس‌های تابستانی گرفته تا اپلیکیشن اینستاگرام، واتس‌اپ و سایر اپلیکیشن‌های دور و اطراف شما از طراحی‌های نرم‌افزاری ارائه شده توسط مهندس نرم‌افزار تهیه شده‌اند. همین که اکنون می‌توانید به راحتی قرار‌های خود را کنسل کنید، بلیط سفر رزرو کنید، از این قاره تا قاره‌ای دیگر ارتباط ویدیویی برقرار کنید و مشکلاتی که در قرن گذشته موجب اتلاف وقت و حتی انجام نشدن برخی از کارها می‌شد، دیگر وجود خارجی نداشته باشند، همگی به لطف وجود رشته‌های حوزه کامپیوتر و مهندسی نرم‌افزار است.
روش‌های رسیدن به شغل مهندسی نرم‌افزار
تا اینجا متوجه شدید که مهندسی نرم‌افزار در زندگی کنونی ما امری مسلم و غیر قابل انکار است. ما از صبح تا شب با روش‌های مختلف به صورت مستقیم و غیر مستقیم از مزایای این حرفه استفاده می‌کنیم و در این مساله جای هیچ شک و شبهه‌ای نیست.
اگر به این شغل یعنی کار با نرم‌افزار، توسعه آن و ارائه داده‌های جدید برای خدمت‌رسانی بهتر و رفاه مردم علاقه دارید و در خود استعداد این نوع مباحث را احساس می‌کنید، پس قادر خواهید بود قدم در این مسیر بگذارید و با فراهم آوردن یک چارچوب اساسی، نرم‌افزارهایی را طراحی کنید که از کیفیت بالا و کارایی مناسبی برخوردار باشند.
بنابراین با بررسی مراحل زیر می‌توانید قدم در راه مهندسی نرم‌افزار بگذارید:
- اول از همه باید به نرم‌افزار و گرایشات آن علاقه داشته باشید؛ بدون علاقه موفق نخواهید بود.
- دوم اینکه باید برای انتخاب رشته دانشگاهی اقدام کنید تا تمامی دروس نرم‌افزاری را اصولی یاد بگیرید.
- مطالعه شما باید از مبتدی شروع شده و به سمت پیشرفته ادامه یابد و به صورت موازی با کار عملی همراه باشد.
- به انجمن‌های فعال نرم‌افزاری بپیوندید و ارتباط خود را با سایر مهندسین این حوزه بیشتر کنید.
- پروژه‌های متعدد در این حوزه قبول کنید و به صورت فردی یا گروهی شروع به فعالیت و تکمیل رزومه خود کنید.
مواد درسی شغل مهندسی نرم‌افزار
بسیاری از کسانی که دوست دارند وارد این حرفه شوند، اطلاعات دقیق از مواد درسی این رشته ندارند. این موضوع گاهی دچار سردرگمی می‌شود و بهتر است قبل از ورود به این رشته جزییات درسی آن را بدانید تا بتوانید تصمیمی معقول اتخاذ کنید.
دروس کلی شغل مهندسی نرم‌افزار شامل موارد زیر است:
- دروس کامپیوتر
- دروس الکترونیک
- دروس فناوری اطلاعات
- دروس ریاضی
- دروس زبان انگلیسی
همان‌طور که می‌بینید این رشته بیشتر با درس‌هایی مثل ریاضی و کامپیوتر سر و کار دارد، پس باید توانایی و مهارت کافی در این زمینه‌ها داشته باشید. اگر به ریاضی یا زبان انگلیسی علاقه ندارید، ممکن است در طول مسیر با مشکلات جدی مواجه شوید.
دروس دانشگاهی شغل مهندسی نرم‌افزار
این رشته در حوزه دانشگاهی بسیار تخصصی‌تر و جزیی‌تر می‌شود. دروس دانشگاهی مهندسی نرم‌افزار به دو دسته اصلی و تخصصی تقسیم می‌شوند:
دروس اصلی مهندسی نرم‌افزار:
- برنامه‌سازی پیشرفته
- ریاضیات گسسته
- زبان تخصصی
- ساختمان داده‌ها
- مدارهای الکتریکی
- ریاضیات مهندسی
- معماری کامپیوتر
- طراحی الگوریتم‌ها
- سیستم‌های عامل
- سیستم‌های دیجیتال
- هوش مصنوعی
- زبان اسمبلی
- اصول طراحی کامپایلر
دروس تخصصی رشته مهندسی نرم‌افزار:
- تحلیل و طراحی سیستم‌های عامل
- مهندسی اینترنت
- پایگاه داده‌ها
- تعامل انسان و اینترنت
- طراحی سیستم‌ها از نوع شی‌گرا
- آزمون نرم‌افزار
- و...
حقوق ماهیانه شغل مهندسی نرم‌افزار
اینکه حقوق ماهیانه یا سالیانه شغل مهندسی نرم‌افزار چقدر است، سوالی است که بیشتر افراد قبل از گزینش این شغل جویا می‌شوند و مهم است که بدانند با این حرفه در آینده جزو افراد پولدار و ثروتمند خواهند بود یا نه؟
با توجه به آنچه که در طول مقاله در مورد فواید و اثرات این حرفه در سرتاسر زندگی انسان عصر حاضر گفته شد، یعنی این رشته بسیار پرکاربرد و ضروری است. اما در این میان یک سری معیارهای مهم‌تر دیگری وجود دارند که اگر آن‌ها را رعایت نکنید، نمی‌توانید بر روی حقوق بالای این شغل حساب باز کنید:
- میزان تخصص شما در زمینه مهندسی نرم‌افزار
- میزان دانش شما در رشته مهندسی نرم‌افزار
- تجربه کاری مهندس نرم‌افزار
- میران آشنایی و تسلط بر نرم‌افزار و کامپیوتر
- تسلط بالا بر زبان انگلیسی تخصصی کامپیوتر
این موارد بسیار مهم هستند و هر کدام جایگاه مهندس نرم‌افزار را مشخص می‌کنند. شرکت‌ها، سازمان‌ها و سایر ارگان‌های برتر و صاحب‌نام، به رزومه فرد متقاضی اهمیت زیادی می‌دهند. پس بهتر است سعی کنید در موارد نامبرده سطح خود را ارتقا دهید.
این موضوع در مورد ادامه تحصیل و کار در کشورهای خارجی هم تاثیرگذار است. دانشگاه‌های برتر در داخل کشور و همچنین کشورهای اروپایی و امریکایی، دانشجویان خود را از بین استعدادهای برتر می‌پذیرند.
دانشگاه‌های ایران برای رشته مهندسی نرم‌افزار
در بین دسته‌بندی‌های دانشگاه‌های برتر این رشته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه آزاد قزوین
- و...
دانشگاه‌های خارج از کشور برای رشته مهندسی نرم‌افزار
طبق رتبه‌بندی سال‌های اخیر توسط سازمان‌های معتبر علمی، برخی از دانشگاه‌های مطرح در رشته مهندسی نرم‌افزار نام برده شده‌اند که در ادامه بر اساس این سه سازمان مهم یعنی:
- شانگهای
- QS World
- Times Higher Education
نام دانشگاه‌های مطرح را نام می‌بریم که عبارت‌اند از:
- دانشگاه MIT فناوری ماساچوست
- دانشگاه استنفورد امریکا
- موسسه آموزش عالی کالیفرنیا
- دانشکده کارنگی ملون (امریکا)
- دانشگاه زوریخ سوئیس (ETH)
- دانشگاه هاروارد
- انستیتو آموزشی تسینگ هوا (چین)
- دانشگاه تورتنو (کانادا)
- دانشگاه آکسفورد
- دانشگاه پرینستون
این دانشگاه‌ها جزو دانشگاه‌های معتبر جهان هستند که در دسته‌بندی سازمان‌های معتبر مذکور، جایگاه متفاوتی را به خود اختصاص داده‌اند.
آینده شغل مهندسی نرم‌افزار
آنچه که در طول این مقاله پیرامون دروس مهندسی نرم‌افزار، دانشگاه‌های معتبر داخل و خارج از کشور اشاره شد، همگی بر میزان اهمیت و اعتبار آن برای رفاه زندگی عصر حاضر اشاره دارند. به گونه‌ای که شاید مهندسی نرم‌افزار در سال‌های آتی، جزوی از دانش‌های ضروری باشد که زندگی بدون آن امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین خودِ شما باید به ضرورت و اهمیت این شغل پی برده و اگر علاقه به ادامه تحصیل و کار در حوزه مهندسی نرم‌افزار دارید، به جدّ آن را پیگیری کنید.
